De aarde breekt het lichaam binnen
het tijdloze maakt ruimte in de geest
brengt het vergeten binnen
botten beginnen
zich als planken te gedragen
het levend hout hebben wij achter ons
gelaten, de spieren leggen zich
als nerven in de planken neer
Zo maken wij ons deze eigen
die zes, waarbinnen wij zullen verdwijnen
wanneer de geest weer ruimte is
en het lichaam terug is in de aarde
Gedicht: Elly de Waard, Cyclisch II
Beeld: Biesvelden Natuurkisten
De dichter en Nobelprijslaureaat 2020, Louise Glück, bezingt in deze, haar bekendste bundel, waarin drie sprekers figureren: een mens, gepersonifieerde bloemen en een goddelijkheid, het afscheid van de zomer met deze berisping aan het adres van de goddelijke.
Nadat alle dingen me gebeurden
gebeurde de leegte me.
Er is een grens
aan het plezier dat ik had in vorm –
Ik ben niet als jij hierin,
ik heb geen bevrijding in een ander lichaam,
ik heb geen nood
aan onderdak buiten mijzelf –
Mijn arme geïnspireerde
creatie, jij bent
verstrooiingen, tenslotte,
alleen samenvatting; je bent
te weinig als ik uiteindelijk
om me te plezieren.
En zo onvermurwbaar –
je wilt afgekocht worden
voor je verdwijning,
alles uitbetaald in een stuk aarde,
een aandenken, zoals je eens
werd beloond voor werk,
de schriftgeleerde betaald
in zilver, de schaapherder in gerst
hoewel het niet aarde
is die blijvend is, niet
deze kleine schilfers materie –
Als je je ogen zou openen
zou je me zien, zou je
de leegheid van de hemel zien
gespiegeld op aarde, de velden
open opnieuw, levenloos, bedekt met sneeuw –
dan wit licht
niet langer vermomd als materie.
Gedicht: Louise Glück, The Wild Iris
Vertaling: Elly de Waard
Beeld: Elly de Waard, Doornvlak
De doodsvlag bol
van wind – dat wind
de kist bereikt en door
de kieren naar het dode
lichaam reikt –
voor het voor altijd
bijgezet wordt in een
tombe, hol en luisterrijk, als
lijk – de goede wind
van leven vol
Beeld: Ruben Oppenheimer
Gedicht: Elly de Waard, Proeven van Moord
De horloges liggen
met hun platte achterhoofd
op tafel, blik omhoog en malen
uit het glijden van de wolken
stukken tijdstotalen morzelfijn
tot op seconden
die wij, zandlopers en kale
armoedzaaiers rapen
en uitdragen of verstrooien
over de tijdverslaafde
aarde. Stof zijn de seconden
tijdsatomen – na hun werk
na hun gebeurd zijn
dwarrelen zij weer terug
in wolken, opgaand in het tijdeloze
glijden langs de oneindigheid –
Tot de kleine glazen molens
ze weer laden tot seconden –
Gedicht: Elly de Waard, uit Proeven van Moord
Beeld: Armstrong Economics
Winter. Een scheefgezakte paal,
een hok en witberijpte kassen,
een appelboom balt zich nu samen in zijn kaalte,
knoestige tak.
Het land is zo duister dat van schapen
alleen het negatief te zien is in het water,
blinkend verdiept in niets.
Uit schoorsteen zichtbaar ademende huisjes.
Het veld is dof, maar gloeit onder zijn stof,
de meest intense kleur
die van een stervend vuur
in as.
Nacht komt niet uit de lucht
maar uit de aarde.
Gedicht: Elly de Waard, uit Afstand
Beeld: Landbouwbeheer Gelderland