Ik nam de afgelopen week deel aan het project The Sea Inside Out, het prachtige fotoverslag dat Geertrui van Herwijnen maakte van de jarenlange ophoging en landschapsverandering van de duinen en de zeewering tussen Camperduin en Petten. Ze vroeg mij enkele gedichten aan deze werkzaamheden te wijden die ik tijdens de projectie voorlas; de beelden werden bovendien begeleid door de muziek en de improvisaties van drie musici, resp. Bas Buissink (synthesizers), Michel Duyves (klarinet), en Jorien van Tuinen (altviool).

GEDICHT 2

Waar eerst basalt het hoofd bood
aan de Noordzee, ligt nu zand

dat uit de zeebodem is opgegraven.
Die eertijd Prins der Dichters was

zou zich op heden in zijn graf
om willen draaien, nog vervuld

van heimwee naar die enige aardse
stem, die hem bij leven kon

verlossen: dat grootse aangaan
van de zee bij de Hondsbossche

GEDICHT 3

Ik laat de Prins der Dichters nogmaals
aan het woord en hij klonk toen al –
driekwart eeuw geleden – als Al Gore:

‘Nu het steil ijsrijk bui na bui ontdooid
is en gesloopt en de Noordzee, als in
horden, de Hondsbossche bestookt – ‘

De dichter kan profetisch zijn
maar zijn voorspelling wordt
slechts zelden dadelijk gehoord.

De ‘Prins der Dichters’ was Adriaan Roland Holst
De foto:s zijn van Geertrui van Herwijnen
De gedichten zijn onderdeel van de reeks van vier die ik voor dit project schreef.

Voor elke hedendaagse politicus,
die de gratuite excuses als
fluimen de mond uit schieten…

REHABILITATIE VERZEKERD

Je eer dragen ze na tot in de grond. –
Als nog behoedzaam taal zijn zinnen zoekt
en wikt, beleefd een stap terzijde doet,
heb je hun spijt als prop al in je mond.

Chr,J. van Geel

Tekening: Ruben L. Oppenheimer
Gedicht Chr.J.van Geel, Het Zinrijk
Motto: Elly de Waard

Verloren vallen in het lege zwart
de benen schedel
rondom geworpen duizelend verwacht
met gunstgebedel
van weer en wind, als hij de weg langs rolt
en bonst ophortend, dat hij suizebolt;
gonzende doos, verdord en weggeschrompeld
omhulsel, ingedeukt foedraal
verschopt terwijl de botte lip nog mompelt
een doffe vloek in on[oor]bare taal.

Gedicht: J.H. Leopold, Gemengde Verzen III

Het hoofd, een benen doos
waarin wat wij zien
als het hoogste, kroon

op de schepping, hersens:
het uitgespogen kauwsel
van de goden, de schedel

kwispedoor, waarin
een grauwe kauwgom of
stinkende pruim –

Gedicht: Elly de Waard, Van Cadmium Lekken de Bossen
Tekening:  Chris van Geel

In de tijd dat ik door Europa trok,
in jonger jaren, liet ik mij leiden door
de geur van brandend hout van haarden
die de hemel van het platteland dooraderde.

Waar je ook was, welk land je doorkruiste,
het was deze geur die maakte dat je wist
dat je daar thuis was, ook al was je op de vlucht
of kon je geen mens meer verdragen.

Europa wordt bijeen gehouden, niet door
politiek maar veel basaler, door haar bossen,
akkers, hagen, door die draad van geuren

die zich door de eeuwen slingert als de
wegen en de paden op de grond. Mijd de
steden. Om veel redenen. Ga er rond.

Schilderij: Europa and the Bull, van William Turner, 1845
Gedicht: Elly de Waard, uit: Het Heterogeen, 2019