Er is een digitale en multimediale herdruk van mijn bundel Een wildernis van verbindingen verschenen. Te lang is deze reeks van 82 op elkaar afgestemde en in dezelfde vorm gegoten gedichten al niet meer verkrijgbaar.
Het is nu precies dertig jaar geleden dat het boek uitkwam (1986) en het was toen kennelijk zijn tijd zozeer vooruit dat geen enkele recensent zich eraan waagde. En dat terwijl mijn vier daaraan voorafgaande bundels alle besproken waren geweest en die daarna dat ook weer werden. Was de inhoud te ongewoon? Of de vorm? De gedichten waren zonder uitzondering in cursief gedrukt. Of had men nooit eerder zoiets gelezen? Des te beter, zou je zeggen.

De gedichtenreeks Een wildernis van verbindingen werd op de flap aangekondigd als ‘het eerste epos van een vrouw over vrouwen’. Gedurende de jaren tachtig was ik door mijn vele aktiviteiten binnen het Nederlandse feminisme in die kringen zeer bekend. Maar in de vrouwenbeweging vond Wildernis evenmin veel weerklank, tenzij we de kreten van ‘racisme’ daarvoor laten doorgaan die mij naar het hoofd geslingerd werden omdat ik in één van de gedichten in een vergelijking het woord ‘negerhoofd’ had gebezigd.

Er was echter één persoon die het wel op waarde wist te schatten en dat was de grote Vlaams/Nederlandse dichter Christine D’haen. Publiekelijk liet zij weten: ‘Elly de Waard heeft nu toch gedichten geschreven die nog nooit geschreven zijn, over vrouw en vrouw. Ik ken niets in de literatuur van hoge literaire waarde dat dat goed beschrijft vóór haar. Het verruimt het literaire veld.’

Misschien is het literaire veld nu, dertig jaar later, wat meer toe aan verruiming? Er zijn nieuwe generaties jonge vrouwen opgestaan, en ook nieuwe generaties jonge mannen.
Maar er is nog een reden dat ik het verhaal, de queeste van deze 82 gedichten opnieuw onder de aandacht wil brengen. En dat is het in deze tijd sterk veranderende culturele klimaat, waarin vrijheden die de laatste halve eeuw met veel strijd verworven zijn plotseling onder druk zijn komen te staan. Van die vrijheden is in Een wildernis van verbindingen namelijk optimaal gebruik gemaakt.
Vandaar dus nu opnieuw dit ‘epos van een vrouw over vrouwen’ omdat de tijd er niet alleen rijper voor is maar ook nog steeds zodanig dat het nu nog kan.

ELLY DE WAARD
Foto: WIM RUIGROK

Te bekijken op www.parmando.com/watch/

In woord: de typografie en de foto’s van de oorsponkelijke editie zijn gehandhaafd.
In beeld: een film van 90 minuten waarop ik het hele boek voorlees.
Voor het gehoor: de geluidsband van de film kan zonder beeld beluisterd worden.
En in vertaling: negen briljante Engelse vertalingen (acht van Wanda Boeke en een van Christine D’haen) van cruciale gedichten kunnen ook aan een ruimer publiek dan alleen het Nederlandse een indruk van deze bundel geven
Ook te bekijken onder het hoofdstuk AUDIO op deze website